Hai cây lim Giếng Rừng

28 - 10 - 2020

Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã ghi vào lịch sử dân tộc nói chung và lịch sử chống ngoại xâm nói riêng như một sự kiện trọng đại và có ý nghĩa hết sức to lớn. Chiến thắng đã giúp phá bỏ nền thống trị hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra thời kỳ độc lập của dân tộc đồng thời khẳng định được sự tài ba trong chiến thuật đánh giặc của ông cha ta. Cho đến nay những di tích của cuộc chiến vẫn được gìn giữ và bảo tồn và một trong những di tích rõ nhất đó chính là hai cây lim Giếng Rừng tại thị xã Quảng Yên.

Hai cây lim Giếng Rừng tại thị xã Quảng Yên là một trong những di tích quan trọng còn sót lại của trận chiến Bạch Đằng năm 938

Hai cây lim giếng Rừng nằm cạnh trụ sở Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên, số 18 Trần Hưng Đạo, phường Quảng Yên, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Ðây là điểm di tích quan trọng thuộc cụm di tích lịch sử văn hóa chiến thắng Bạch Ðằng. Nếu lấy mốc là chiến thắng Bạch Ðằng năm 1288 thì có thể nói hai cây lim giếng Rừng đã có tuổi thọ hơn 700 năm. Hai cây lim cùng nhiều địa danh gắn với "rừng" vẫn còn bảo tồn đến hôm nay như sông Rừng, chợ Rừng, giếng Rừng... đã chứng tỏ vùng đất ven sông Bạch Ðằng xưa kia là những cánh rừng lớn. Có thể quân đội của Ngô Quyền, Lê Hoàn, đặc biệt là trận Bạch Ðằng thời Trần Hưng Ðạo với Yết Kiêu đã khai thác gỗ từ đây để đẽo thành cọc đóng trên sông Bạch Ðằng.
Sông Bạch Ðằng sâu, rộng và có lưu lượng dòng chảy rất lớn nên cọc gỗ được sử dụng phải to, dài và nặng. Các cọc Bạch Ðằng được phát hiện chủ yếu là cọc lim có độ dài trung bình 2 m đến 2,8 m có cọc dài tới 3,2 m, đường kính từ 20 đến 25 cm. Lim thuộc loại gỗ rắn chắc nhưng không chịu được nước nếu ngâm lâu. Như vậy, khi các cọc gỗ được cắm xuống sông Bạch Ðằng, các thân cọc phải lớn hơn nữa. Từ đó có thể suy ra diện tích, thời gian phát triển của những cánh rừng lim, và độ lớn của những cây lim khi đó.

Những cọc lim trên sông Bạch Đằng được lưu giữ tại Bảo tàng Bạch Đằng, thị xã Quảng Yên (Nguồn ảnh: Vnexpress)

Theo nhiều cụ cao niên trong vùng, hai “cụ” lim trên 700 tuổi là di tích còn sót lại của những cánh rừng lim bạt ngàn ngày xưa, kéo dài từ Chí Linh qua Đông Triều đến Quảng Yên, trong đó có 54 “cụ” lim ở Đền Cao - Hải Dương. Những bãi cọc lim Bạch Đằng gắn với những chiến công vang dội thời Tiền Lê và Lý - Trần được khai thác từ những cánh rừng này. Di tích bãi cọc lim Bạch Đằng chỉ cách 2 “cụ” lim giếng Rừng khoảng 2km.
Hai cây lim giếng Rừng, một cây cao khoảng 30m, chu vi gốc 5,5m, phần thân chính cao khoảng 6m, cành lá xum xuê, xanh tốt, tán lá vươn dài tới 20m. Cây thứ hai to hơn, cao khoảng 30m, đường kính gốc tới 7,2m, tán lá xanh tốt vươn dài tới 25m. Hai cây lim giếng Rừng có giá trị lớn về lịch sử, nằm ngay bên cạnh dòng sông Bạch Đằng, gần nơi xảy ra chiến trận Bạch Đằng 1288. Trải qua bao năm tháng và khí hậu khắc nghiệt nhưng cây vẫn xanh tươi như một tượng đài mộc mạc, đơn sơ nhưng đầy sinh lực. Bên dưới hai tán lim cổ thụ này có hai giếng cổ gọi là giếng Rừng, được xây lại bằng gạch đỏ từ thời Pháp. Ngày xưa, giếng là nơi cả huyện Yên Hưng lấy nước dùng sinh hoạt, nước lúc nào cũng mát, đáy rất sâu kể cả khi hạn hán giếng vẫn ngập nước.

Hai cây lim phát triển xanh tốt, gốc cây phải mấy người ôm không xuể (Nguồn ảnh: baovephapluat)

Đến đây, du khách có thể dừng chân nghỉ, uống nước chè xanh, ngắm cây lim cổ thụ và nghe người dân nơi đây kể lại câu chuyện dân làng cùng tướng Trần Hưng Đạo lấy gỗ cắm xuống sông Bạch Đằng, tạo thành thế trận đánh thắng quân địch chỉ trong 2 tuần. Hai cây lim giếng Rừng không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, gọi nhớ thời kỳ lịch sử hào hùng của dân tộc mà còn có giá trị về mặt tự nhiên.

Đến đây, du khách vừa có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính của hai cây lim, vừa được nghe kể những câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc (Nguồn ảnh: Vnexpress)

Hai cây lim Giếng Rừng được Bộ Văn hóa công nhận là di tích cấp quốc gia năm 1998 và thuộc cụm di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng. Với những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của khu di tích, ngày 27/9/2012, Thủ tướng quyết định xếp hạng Khu di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng là di tích quốc gia đặc biệt.

Hai cây lim Giếng Rừng thuộc cụm di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng và được Bộ Văn hóa công nhận là di tích cấp quốc gia năm 1998 (Nguồn ảnh: Vnexpress)

Trung tâm TTXTDL biên tập