Đặc sản địa phương

Đặc sản địa phương

Rượu bâu

     Ai đã từng đến xã Bằng Cả (huyện Hoành Bồ), đặc biệt là vào dịp Tết hẳn đều không thể quên được hương vị đặc trưng của rượu bâu Bằng Cả (còn gọi là rượu chua), với hơi men dìu dịu thơm mùi nếp nương. Rượu bâu không chỉ đơn giản là một loại hàng hóa mang thương hiệu đặc trưng của quê hương mà đây còn là một trong những đặc sản ẩn chứa tinh hoa lâu đời, có ý nghĩa to lớn về mặt tinh thần, văn hóa truyền thống.
Rượu bâu là một loại rượu đặc trưng của người Dao Thanh Y sống ở xã Bằng Cả, trong đó ẩn chứa nhiều tinh hoa và giá trị to lớn về tinh thần và văn hóa truyền thống
     Rượu Bâu (hay còn gọi là rượu chua) là loại rượu truyền thống có từ lâu đời của người Dao Thanh Y sống ở xã miền núi Bằng Cả. Truyền thuyết kể rằng xưa kia lâu lắm rồi, thời bấy giờ người Dao Thanh Y lập làng, xung quanh là rừng già bao bọc. Vùng này xuất hiện một con quỷ, cứ ban ngày người lớn vào rừng săn bắt, làm nương thì con quỷ lại mò vào làng lấy hết gạo thóc, rình bắt trẻ con. Dân làng tức lắm nhưng không biết phải làm thế nào để trị được con quỷ. Trong làng có một già làng đức cao vọng trọng liền cầu xin thần rừng bảo vệ dân làng, bày cho cách trị con quỷ tham lam độc ác đó. Đêm đó, già làng mơ thấy thần rừng báo mộng. Thần đã hướng dẫn già làng lấy gạo nếp nương ngon, nấu với nước suối nguồn rồi đêm trộn với một số loại lá cây trong rừng và ủ vào trong chum. Khi nào thấy nước sánh vàng như mật ong thì đem chum rượu ra để ở ngã ba, ngã bảy đầu làng, quỷ thấy uống vào sẽ trở nên hiền lành và không càn quấy dân làng nữa.
     Già làng làm theo lời thần báo mộng, đến ngày mang ba chum rượu ra ngã ba đầu làng để. Qủy theo thói quen, mò vào làng kiếm ăn, thấy chum nước lạ tỏa ra mùi thơm ngào ngạt bèn tò mò uống thử. Lạ thay, từ khi uống thứ nước này, nó trở nên hiền lành, lảo đảo đi vài vòng quanh làng rồi đi thẳng vào rừng sâu và từ đó không thấy quay trở lại nữa. Nhớ ơn thần rừng, già làng cũng ủ một chum rồi chắt ra dâng lên thần rừng để tỏ lòng biết ơn. Cũng kể từ đó, người dân trong làng thường làm loại rượu này để dung trong những dịp đặc biệt như lễ, tết, ngày trọng đại.
                            
Rượu bâu có màu vàng và hương vị đặc trưng, không chỉ thơm ngon mà còn tốt cho sức khỏe (Nguồn ảnh: facebook)
     Hiện nay, hầu hết gia đình người Dao nào ở vùng này đều biết cách ủ và nấu rượu Bâu. Tuy nhiên, mỗi nhà lại có công thức chế biến cũng như cách nấu riêng tuỳ theo bí quyết gia truyền của từng gia đình, dòng họ. Rượu bâu được làm từ gạo nếp, nhưng không nấu lên như rượu cay, mà gạo được nấu cơm rồi ủ 1-2 ngày đêm với men lá rừng. Sau đó cho rượu vào chum theo quy trình giống như người Kinh làm rượu nếp, khoảng chục ngày sau là rượu uống được. Muốn rượu ngon, có màu vàng giống như nước cam vắt thì cần phải dùng gạo nếp nương, hạt mẩy đều cho vào giã bằng cối đá. Người làm rượu bâu phải tìm được 5 loại lá rừng, vốn rất sẵn ở trong các khu rừng tự nhiên của Hoành Bồ, nhưng người Dao Thanh Y vẫn coi đây là kinh nghiệm bí truyền, không phổ biến lan rộng để giữ nét đặc trưng của rượu, tránh việc làm rượu giả.
Người dân xã Bằng Cả sản xuất rượu bâu (Nguồn ảnh: baoquangninh)
     Rượu có hương vị đậm đà, không có vị gắt như rượu tây, vị nồng của rượu gạo nếp cái, vị cồn, sốc của rượu mạnh. Rượu Bâu là sự kết hợp độc đáo hương vị của nếp nương, lá rừng, bí kíp ủ và sự nồng nàn lên men tự nhiên. Rượu chua Hoành Bồ được ủ từ loại men thủ công của đồng bào nên có hương vị vô cùng ấn tượng mà không nơi nào có được. Đặc biệt, rượu bâu là loại rượu cả nam và nữ đều uống được, khi uống cảm giác rất êm và khó say, nhưng đã say thì vương vất, ngất ngây nhưng lại không gây sự khó chịu, mệt mỏi hay đau đầu.
     Rượu có màu vàng sáng, vị ngọt đằm sâu, khi uống có thể ngửi thấy mùi thơm ngọt của gạo nếp mới, khi uống xong vẫn còn dính môi, cổ họng đọng lại vị ngọt thanh. Rượu bâu Bằng Cả thường được dùng trong tất cả các dịp hội hè, đình đám, ngày lễ tết, ngày kỷ niệm và dùng cả trong những sự kiện trọng đại của gia đình, dùng kết hợp với đủ thứ đồ ăn kèm theo từ đồ cỗ mặn xôi thịt đến bánh kẹo hoặc uống chay chẳng dùng với thứ gì cũng ngon.
Rượu bâu thường được sử dụng trong các dịp lễ tết quan trọng của người Dao Thanh Y tại xã Bằng Cả (Nguồn ảnh: baoquangninh)
     Đến với Bằng Cả, du khách nhất định phải một lần thưởng thức rượu bâu. Nó không chỉ là một loại rượu ngon, rượu quý mà trong đó còn chứa đựng những tinh hoa trong nghệ thuật chế biến rượu cũng như những giá trị tinh thần, văn hóa truyền thống quý báu mà người Dao Thanh Y xã Bằng Cả đã lưu truyền suốt bao đời nay.
Trung tâm TTXTDL biên tập
 

Trung tâm Thông tin xúc tiến Du lịch Quảng Ninh luôn luôn sẵn sàng hỗ trợ Quý khách!

Hotline: 1900 966 990; ZALO, VIBER (+84)855628862