Trong 02 ngày 15 và 16/02(tức ngày 18 và 19 tháng Giêng âm lịch) tại Đình Đồng Chức, thôn Xóm Mới, xã Lương Minh, huyện Ba Chẽ tổ chức Lễ hội Đình Đồng Chức và Hội Lồng Tồng (Hội xuống đồng) xã Lương Minh năm 2025. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi các sự kiện mừng Đảng, mừng Xuân Ất Tỵ 2025, đồng thời nhằm quảng bá, phát huy giá trị di tích Đình Đồng Chức và Khu căn cứ kháng chiến chống thực dân của tỉnh Hải Ninh gắn với phát triển tuyến, điểm du lịch đến với đông đảo các tầng lớp nhân dân trong huyện và du khách thập phương.
Đình Đồng Chức xã Lương Minh là di tích lịch sử gắn liền với quá trình hình thành và xây dựng lên xã Lương Minh của các bậc tiền nhân và là nơi diễn ra các sinh hoạt cộng đồng, nơi tổ chức các sự kiện quan trọng của nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã. Đình được lập nên để thờ Tĩnh Mục Hiển Minh Chiêu Ứng Đại vương Phạm Tôn Thần (Tiện Điền nguyên súy Đại tướng quân Phạm Ngũ Lão) và phối thờ các vị thành Hoàng Làng đã có những đóng góp lớn lao trong công cuộc khai phá ruộng đồng, tạo dựng xóm làng.
Hội “Xuống đồng” theo tiếng Tày gọi là Hội “Lồng Tồng”, được tổ chức vào đầu Xuân để tạ ơn trời đất, các vị thần linh; cầu xin các vị thần linh che chở để có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, con người khỏe mạnh, cuộc sống no ấm, vạn vật sinh sôi phát triển. Trong sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc, hội Lồng tồng không chỉ là ngày Hội riêng của dân tộc Tày mà đã trở thành ngày Hội chung, nơi quy tụ bản sắc văn hóa đặc trưng nhất các dân tộc… Đây không chỉ là một hoạt động văn hóa tâm linh mà còn là một dạng thức văn hóa nguyên hợp, thể hiện và phản ánh ước muốn của cả một cộng đồng về cuộc sống tốt đẹp nhân dịp đầu Xuân năm mới; người ta đến Hội Lồng Tồng không chỉ để thỏa mãn nhu cầu tâm linh mà còn để giao lưu kết bạn; chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ nhau trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao tình đoàn kết giữa các dân tộc; là dịp để quảng bá, giới thiệu những danh lam thắng cảnh, nét đẹp văn hóa, những sản vật đặc trưng của địa phương.
Đồng chí Bàn Văn Ba – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Lương Minh cho biết: Năm nay là lễ hội đầu tiên mà xã Lương Minh tổ chức sau khi sáp nhập xã Minh Cầm vào xã Lương Mông. So với các lễ hội trước thì lễ hội năm nay có nhiều hoạt động phong phú hơn, đa dạng hơn, nhất là sự vào cuộc tích cực hơn của người dân; thông qua các hoạt động của lễ hội là dịp để cho nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã, cũng như nhân dân trong và ngoài huyện có dịp được gặp gỡ giao lưu học hỏi lẫn nhau kinh nghiệm làm ăn và cũng là duy trì phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn. Ngoài việc tổ chức các Lễ hội truyền thống, chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì Chợ phiên văn hóa nhằm đáp ứng nhu cầu giao thương, trao đổi hàng hóa của đồng bào các dân tộc nơi đây, góp phần bảo tồn và phát huy, giới thiệu, quảng bá những sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc hữu, những nét đẹp văn hóa đặc sắc của xã Lương Minh nói riêng, huyện Ba Chẽ nói chung đến với du khách thập phương.
Ngày 15/02 (tức ngày 18 tháng Giêng âm lịch) nhân dân và du khách đến với lễ hội sẽ được tham quan, mua sắm tại các gian hàng nông sản, các sản phẩm đặc hữu, dược liệu; các sản phẩm OCOP của huyện; tham gia các hoạt động thể thao, các trò chơi dân gian và thưởng thức chương trình văn nghệ đặc sắc do các nghệ sĩ, diễn viên của Đoàn nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh cùng các nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ của xã biểu diễn vào tối cùng ngày.
Ngày 19 tháng Giêng âm lịch, chính thức khai hội với Lễ rước long ngai (rước thần). Lễ rước được bắt đầu từ sân Đình đi xung quanh Xóm Đồng Chức và quay trở lại sân Đình. Ngay sau khi lễ rước long ngai là nghi thức tuyên chúc văn và lễ dâng hương, dâng lễ của các đại biểu, cùng nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã và du khách, với những mâm lễ có đầy đủ sôi ngũ sắc, gà, lợn, bánh chưng, bánh dày…, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các bậc tiền nhân đã có công dựng xây quê hương, đất nước, với mong muốn các vị thành Hoàng Làng phù hộ cho một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, con người khỏe mạnh, cuộc sống yên vui, an lành và hạnh phúc.
Trong nghi lễ của Hội Lồng Tồng, các đại biểu cùng nhân dân thực hiện nghi thức rước thần Nông và thành Hoàng Làng từ Đình về cánh đồng thôn Xóm Mới để thực hiện nghi lễ cúng cầu mùa. Lễ cầu mùa với mâm lễ được chuẩn bị chu đáo gồm các sản vật của người dân địa phương dâng cúng trời đất, nhằm cầu cho một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống no đủ.
Một nội dung chính của Hội Lồng Tồng có sự tham gia thực hiện đường cày tịch điền của Đồng chí Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Lương Minh. Đây là sự quan tâm đặc biệt của cấp ủy, chính quyền xã đối với công tác phát triển kinh tế – xã hội, nhất là trong sản xuất nông nghiệp; cũng là sự động viên kịp thời của các đồng chí lãnh đạo xã dành cho bà con nhân dân, để bà con có thêm niềm tin, động lực, hăng say lao động sản xuất, nâng cao thu nhập, xây dựng cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Một nghi thức quan trọng trong Hội Lồng Tồng thu hút được sự tham gia của đông đảo người dân và du khách, đó là hoạt động cuốc hố, tra hạt, với sự tham gia của các đồng chí lãnh đạo huyện; lãnh đạo xã và người dân cùng cuốc hố trồng những hạt bắp đầu tiên với mong ước được một vụ mùa bội thu, nhà nhà ấm no hạnh phúc.
Cũng trong các hoạt động của Hội Lồng Tồng, các đại biểu và du khách cùng tham quan, trải nghiệm hoạt động thi cấy lúa ruộng và cấy lúa nương, với các tay cấy giỏi nhất được tuyển chọn từ các thôn về dự thi đã thể hiện những đường cấy thẳng hàng và đúng kỹ thuật, khẳng định quyết tâm của bà con nhân dân trong việc phát triển kinh tế làm giàu trên mảnh đất quê hương và cùng hòa mình vào không khí vui tươi, phấn khởi với nhiều trò chơi dân gian, các môn thể thao dân tộc, trình diễn giã bánh dày; gói bánh Tày, bánh Coóc mò và các tiết mục dân vũ, dân ca do chính bà con nhân dân biểu diễn, thu hút đông đảo bà con nhân dân và du khách tham gia.
Ông Lương Văn Vĩnh, thôn Xóm Mới, xã Lương Minh vui mừng cho biết: Sau khi 2 xã Lương Mông và xã Minh Cầm sáp nhập thành xã Lương Minh. Người dân chúng tôi rất vui mừng, phấn khởi khi đến với Lễ hội năm nay; được xem rất nhiều các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các môn thể thao dân tộc, trò trơi dân gian và được giao lưu học hỏi lẫn nhau kinh nghiệm làm ăn, qua đó sẽ cùng nhau đoàn kết, thống nhất ra sức thi đua lao động, sản xuất, xây dựng xã Lương Minh ngày càng văn minh và phát triển .
Sau khi thực hiện các nghi lễ, nghi thức của Lễ hội Đình và Hội Lồng Tồng, các đại biểu, du khách và quần chúng nhân dân cùng hòa mình vào không gian của ngày hội với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, các trò chơi giân gian được diễn ra sôi nổi, nhất là hoạt động biểu diễn sư tử mặt mèo do đoàn nghệ nhân đến từ tình Lạng Sơn biểu diễn.
Về tham dự lễ hội lần này chị Đinh Thị Thu, thôn Đồng Tán, xã Lương Minh cho biết: Đến với lễ hội năm nay, tôi rất vinh dự được đại diện cho thôn tham gia thi đấu các môn thể thao dân tộc, trình diễn giã bánh dày, gói bánh Tày, bánh Coóc mò; thông qua đây chúng tôi muốn giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của người dân nơi đây đến với tất cả du khách gần xa. Tôi hi vọng những hoạt động như này sẽ diễn ra thường xuyên để người dân chúng tôi, cũng như du khách thập phương về tham dự ngày một đông vui hơn.
Lễ hội khép lại với các nghi lễ, nghi thức truyền thống đã được thực hiện và mở ra một quá trình lao động sản xuất mới, với niềm vui, niềm tin và động lực mạnh mẽ cho bà con nhân dân bắt tay vào trồng trọt, chăn nuôi, hứa hẹn một năm bình an, người người khỏe mạnh, mùa màng tươi tốt, tạo ra của cải vật chất, nhà nhà no ấm, hạnh phúc và cũng sẽ là động lực mới, điều kiện mới để người dân chung tay cùng Cấp ủy, chính quyền sớm xây dựng xã Lương Minh thành xã Nông thôn mới kiểu mẫu, hướng tới đạt chuẩn đô thị loại V./.
Trung tâm TT&VH Ba Chẽ
